Italiaanse mousserende wijn

BUBBELS, spumante, schuimwijn of beter mousserende wijn bevat bubbels veroorzaakt door de aanwezigheid van koolzuurgas. Er zijn diverse soorten mousserende wijnen met verschillende kleuren en verschillende smaken. Zo is het grootste gedeelte van de mousserende wijnen wit. Er bestaat echter ook mousserende rosé en mousserende rode wijn. Laten we een wat specifieker kijken naar Italiaanse mousserende wijnen.

Mousserende wijnen hebben een druk van 5 á 6 bar. Deze mousserende wijn heet in Italië Spumante.  De Frizzante wijnen hebben een veel kleinere hoeveelheid koolzuur en een druk van 1 á 2,5 bar. Er bestaan dus vele uitvoeringsvormen en deze bepalen mede de mate waarin ze bruisen en het karakter van het schuim.

Mousserende wijn is verkrijgbaar in verschillende smaken. Van droog, middel zoet tot zoete mousserende wijn. Van brut, demi sec naar sec.

Een misverstand Italiaanse champagne

Champagne mag alleen de naam champagne dragen als de wijn is gemaakt van druiven die uit de streek Champagne in Frankrijk komen. Champagne uit Italië, of anders gezegd Italiaanse champagne bestaat dus niet.

Wijngebieden Italiaanse mousserende wijn

Italië staat bekend om zijn uitstekende mousserende wijnen, die vaak worden geassocieerd met feestelijke gelegenheden. Hier zijn enkele van de bekendste Italiaanse mousserende wijnen,

Voor Italië zijn er enkele belangrijke streken voor mousserende wijn zoals spumante.

Prosecco

Voor prosecco is dit zonder twijfel Valdobbiadene in de provincie Veneto. Hier komen de beste prosecco’s vandaan. Glera (voorheen bekend als Prosecco-druif) is het druivenras voor prosecco. Proscceo wordt gemaakt volgens de Charmat-methode.

Smaak:

Meestal droog tot off-dry (licht zoet). Fris, fruitig en levendig, met tonen van groene appel, peer, perzik en citrus.

Aroma’s:

Bloemen, witte vruchten en lichte kruidigheid.

Franciacorta

Voor franciacorta is dit het gebied Franciacorta in de regio Lombardije. Franciacorta is het Italiaanse antwoord op de Franse champagne. Als druivenrassen zijn chardonnay, pinot bianco en pinot nero toegestaan voor Franciacorta. Deze mousserende wijn wordt evenals champagne volgens de traditionele methode gemaakt.

Smaak:

Droog tot extra brut. Complex, met tonen van rijpe appel, citrus, geroosterd brood en amandel.

Aroma’s:

Noten, gist, mineralen en wit fruit.

Trento DOC

Deze wijn wordt in de regio Trentino, in de noordelijke Dolomieten gemaakt. De gebruikte  druivenrassen zijn eveneens  chardonnay, pinot noir en pinot blanc. Ook voor deze wijn gebruikt men de traditionele methode met de tweede gisting op de fles.

Smaak:

Droog en verfijnd. Rijp fruit, brioche, amandel en een elegante zuurgraad.

Aroma’s:

Gist, gedroogd fruit en bloemen.

Lambrusco

Lambrusco komt uit de regio en wel voornamelijk Emilia-Romagna en delen van Lombardije. De gebruikte druivenrasen zijn verschillende Lambrusco-variëteiten, zoals Lambrusco Salamino en Lambrusco Grasparossa.  Als productiemethode zien we  zowel Charmat-methode als de traditionele methode.

Smaak:

Kan variëren van droog tot zoet, afhankelijk van de stijl. Fruitige en bruisende wijn met tonen van rood fruit zoals aardbei, kers en framboos.

Aroma’s:

Rode vruchten, bloemen en soms kruidige tonen.

Moscato d’Asti

Deze wijn komt uit de regio Piemonte. Het gebruikte druivenras is moscato bianco (Muscat Blanc à Petits Grains). De gebruikte productiemethode is meestal de Charmat-methode, hoewel sommige producenten traditionele methoden kunnen gebruiken.

Smaak:

Licht zoet en zeer fruitig. Overheersende smaken van verse druiven, citrus en perzik.

Aroma’s:

Intens druivenaroma, bloemen en een vleugje muskaat.

Andere druivenrassen Italiaanse mousserende wijn

Echter steeds meer wijnboeren maken mousserende wijn van de voor de regio bekende druivensoorten. Bubbels zijn ook in Italië “hot”. In Campania gebruikt men bijvoorbeeld de Greco di Tufo. In Veneto gebruikt men de druivenrassen Garganega en Durello om mooie spumante wijnen te maken. Zoals de wijnen gemaakt door wijnhuis Cortenera. Maar ook de combinatie van chardonnay met pinot noir is veel gezien.

Maar zo zijn er ook verschillende productiemethoden.

Productieproces Spumante, Italiaanse mousserende wijn

Bij bubbels denkt men al snel aan Champagne. Dit is een mousseerde wijn die volgens de “Méthode traditionele” of in het Italiaans “Metodo Classico” is gemaakt. Bij deze vinificatie methode produceert men eerst een basiswijn. Daarna vindt er een tweede gisting plaats in de fles. Aan de basiswijn voegt men “Liqueur de tirage” toe. Deze “Liqueur de tirage” bestaat uit wijn, suiker en geselecteerde gisten. De flessen worden met een kroonkurk afgesloten. Hierna volgt een rustperiode die door verschillende zaken zoals wetgeving, herkomst streek is bepaald.

De tweede gisting

Er komt een tweede gisting opgang. Door deze tweede gisting wordt de druk gevormd en ruim een procent extra alcohol. Deze lagering bepaald onder andere de mate waarin de bubbels in de wijn opgenomen worden. Bij langere lagering wordt de wijn ook complexer door autolyse. Hierbij worden de dode gistculturen door enzymen afgebroken en vormen nieuwe aroma’s die door de wijn worden opgenomen.

Voor de botteling ontdoet men de wijn van zijn bezinksel. Dit heet klaren of remuage. Om te zorgen dat het bezinksel naar de hals zakt worden de flessen in schuine houten rekken gezet. Door de flessen te draaien en steeds rechter te zetten zakt het bezinksel naar de flessenhals. Tegenwoordig is dit geautomatiseerd doormiddel van gyropallets. Grote stalen kratten waarin de flessen automatisch worden gedraaid van horizontaal naar verticaal.

Het bezinksel dient nog uit de fles gehaald te worden. Dégorgement is hiervoor de naam. De flessenhals haalt men door een pekelbad waardoor de prop bezinksel bevriest. De fles is rechtop gezet en in de bottellijn ontkurkt. Door de aanwezige druk in de fles schiet de bevroren prop uit de fles.

In dezelfde bottellijn brengt men de wijn op smaak door het toevoegen van de “Liqueur d’expédition” of ook wel “Liqueur de dosage” geheten. Deze laatste toevoeging bestaat uit wijn en suiker. Tot slot vult men de fles aan met wijn. De flessen sluit men af met een champignon vormige  kurk en een ijzeren korfje, de musette. Normaliter rust de mousserende wijn nog enkele maanden na in de kelders van het wijnhuis.

Productieproces Prosecco

Een andere vinificatie methode voor mousserende wijn is de “Méthode curve close” of ook wel “Méthode Charmat” genoemd. Overigens in Italië heet dit de Methode Martinotti. Deze vinificatie methode gebruikt men om Prosecco te maken, één van de bekendste Italiaanse mousserende wijn. Na de bereiding van de basiswijn vindt de tweede gisting niet plaats in de fles maar in een drukvat ook autoclave genoemd. Dus ook hier voegt men suikers en geselecteerde gisten toe. De gistcellen consumeren de suikers waarbij CO2 ontstaat. Doordat de CO2 niet kan ontsnappen door de autoclave ontstaat de perlage oftewel de bubbels in de wijn. Dit proces duurt ongeveer 30 dagen bij een goede Prosecco.

Door de autoclave terug te koelen naar de richting van 0 graden Celsius worden de gistcellen inactief en zakken naar de bodem. Dit doet de wijnmaker op het moment dat er genoeg restsuiker aanwezig is. Daarna zal de wijn nog enige tijd rusten op de lie of anders gezegd op de gistcellen. Dit kan van verschillen per Prosecco van 1 maand tot 10 maanden. De Prosecco wordt gefilterd waarna de wijn gebotteld wordt. Alvorens de Prosecco op de markt te brengen rust hij na op de fles. De flessen sluit men af met een champignonvormige kurk en een ijzeren korfje, de musette.

Tot slot is er nog een “Méthode ancestrale” een vroeger veel toegepaste methode, vandaar dat de naam methode van de voorouders betekent. Bij deze methode is een most gebotteld die zijn gisting nog niet volledig afgerond heeft. Indien de temperatuur stijgt zullen de overgebleven suikers en gistcellen de tweede alcoholische gisting op gang brengen. Hierdoor ontstaat er koolzuurgas in de fles. Deze wijnen hebben de “lie” (dode gistcellen) nog in de fles als ze verkocht worden.

De prosecco’s van Silvano Follador behoren tot de beste prosecco’s van Italië.

De smaken

Zo zijn er verschillende smaken mousserende wijn. Deze smaken staan vermeld op het etiket:

• Brut Nature: maximaal 3 gram restsuiker
• Extra Brut: maximaal 6 gram restsuiker
• Brut: maximaal 12 gram restsuiker
• Extra Dry, Extra Sec: maximaal 17 gram restsuiker
• Dry, Sec: maximaal 32 gram restsuiker
• Demi-Sec: maximaal 50 gram restsuiker
• Doux, Sweet: Maximaal 100 gram restsuiker

Wat past er bij Italiaanse mousserende wijn

Wij Nederlanders beperken het drinken van een mousserende wijn vaak tot feestelijkheden zoals een behaald examen en natuurlijk oud en nieuw. Feitelijk is het zonde het drinken van deze mooie spumante wijnen te beperken. Een frisse bubbelwijn in de zomer thuis of op het terras is een genot. Ook bij de maaltijd zijn er diverse mogelijkheden denk aan gerechten met schaal- en schelpdieren, kreeft en oesters.

Bestel Italiaanse mousserende wijn (spumante), bubbels online

Ben je op zoek naar een specifieke Italiaanse mousserende wijn? Bijvoorbeeld van een favoriete druivensoort? Neem snel een kijkje op onze website. Vintaliani is gespecialiseerd in Italiaanse wijnen. De keuzemogelijkheden zoals wijngebied en druivenras zijn te selecteren. Benieuwd naar onze andere wijnen. Bekijk ons complete aanbod Italiaanse wijnen.